|
1812. -
|
Nakon povlačenja iz Moskve, ostaci Napoleonovih trupa pretrpeli su teške gubitke na reci Berezini.
|
|
1833. -
|
Rođen je ruski kompozitor i hemičar Aleksandar Porfirijevič Borodin, jedan od "Velike petorice", čije je delo značajno doprinelo razvoju ruske simfonijske i kamerne muzike. Na svom životno delu, operi "Knez Igor" radio je 18 godina, a dovršili su ga Rimski-Korsakov i Glazunov, stvorivši remek-delo ruske romantične opere. Autor je i značajnih radova iz hemije i biohemije.
|
|
1840. -
|
Rođen je francuski vajar Ogist Roden (Auguste Rodin), jedan od najvećih umetnika s kraja 19. i početka 20. veka. Njegovo delo objedinilo je romantičarski duh i moderne težnje i presudno uticalo na evropsko vajarstvo ("Mislilac", "Poljubac", "Balzak", "Građani Kalea", "Vrata pakla", "Večni idol").
|
|
1859. -
|
Rođen je srpski arhitekta Andra Stevanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor Velike škole i Beogradskog univerziteta. Projektovao je više značajnih građevina, među kojima zgrade Narodnog muzeja i Akademije nauka u Beogradu.
|
|
1866. -
|
Rođen je kineski revolucionar i državnik Sun Jat Sen (Yat), prvi predsednik Kine nakon zbacivanja dinastije Mandžu 1911. Osnovao je 1905. Saveznu ligu (Tun-men-hoj) iz koje je nastala politička stranka Koumintang. Nakon njegove smrti 1925. vođstvo stranke preuzelo je desno krilo na čelu sa Čang Kaj Šekom (Chang Kai-shek).
|
|
1918. -
|
Proglašena je prva austrijska republika, dan posle kapitulacije Nemačke u Prvom svetskom ratu i abdikacije cara Karla I.
|
|
1920. -
|
Potpisan je Rapalski ugovor kojim je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, pod pritiskom Velike Britanije i Francuske, ustupila Italiji Istru, Julijsku krajinu, Zadar i ostrva Cres, Lošinj, Lastovo i Palagružu, kasnije i Rijeku.
|
|
1927. -
|
Lav Bronštejn (Trocki), jedn od lidera "leve opozicije" unutar partije, isključen je iz boljševičke partije, a Staljin je postao neprikosnoveni lider SSSR. Trocki je interniran u Alma Atu, potom 1929. prognan iz zemlje, a 1940. po nalogu Staljina ubijen u Meksiku.
|
|
1929. -
|
Rodjena Grejs Keli (Grace Kelly), američka glumica, dobitnica Oskara i kasnije Princeza Grejs od Monaka.
|
|
1933. -
|
Nacional-socijalistička radnička partija Adolfa Hitlera dobila je izbore i preuzela vlast u Nemačkoj.
|
|
1942. -
|
Britanska Osma armija generala Bernarda Montgomerija (Montgomery) je u Drugom svetskom ratu zauzela Tobruk u Libiji i zarobila najmanje 30.000 nemačkih i italijanskih vojnika.
|
|
1944. -
|
U fjordu Tromzo na severu Norveške saveznici su u Drugom svetskom ratu potopili "Tirpic", poslednji veliki ratni brod nacističke Nemačke.
|
|
1948. -
|
Japanski sud za ratne zločine osudio je na smrt bivšeg premijera, generala Hideki Tođoa (Tojo) i još šest japanskih vođa u Drugom svetskom ratu.
|
|
1955. -
|
Umro je hrvatski pesnik Tin Ujević, koji je svojom lirikom, ali i boemskim životom obeležio razdoblje između dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti ("Lelek sebra", "Kolajna", "Žedan kamen na studencu").
|
|
1956. -
|
Beogradsko pozorište "Atelje 212" je u adaptiranom delu zgrade "Borbe" izvelo prvu predstavu "Fausta", Johana Volfganga Getea (Johann Wolfgang Goethe).
|
|
1969. -
|
Ruski pisac Aleksandar Solženjicin izbačen je iz Saveza sovjetskih pisaca zbog žestokih kritika staljinizma u romanu "U prvom krugu". Ukazom Vrhovnog sovjeta, najčuveniji sovjetski disident je 1974. proteran iz SSSR.
|
|
1970. -
|
U snažnom ciklonu i visokim talasima u Istočnom Pakistanu (Bangladeš) život je izgubilo najmanje 200.000 ljudi.
|
|
1974. -
|
Južna Afrika je suspendovana iz Generalne skupštine UN zbog politike aparthejda.
|
|
1977. -
|
Jedna od osnivača i vođa zapadnonemačke levičarske terorističke organizacije Bader-Majnhof, Ingrid Šubert izvršila je samoubistvo u zatvorskoj ćeliji.
|
|
1981. -
|
Američki spejs-šatl "Kolumbija" je drugi put poleteo u orbitu oko Zemlje, postavši prva svemirska letelica koja je upotrebljena po drugi put.
|
|
1982. -
|
Jurij Andropov je preuzeo rukovodstvo u Sovjetskom savezu, preuzevši funkciju od Leonida Brežnjeva.
|
|
1989. -
|
Umrla je španska revolucionarka Dolores Ibaruri (Ibarruri), legendarna La Pasionarija (Pasionaria), predsednica Komunističke partije Španije (od 1960). Pripisane su joj reči "No pasaran", "Nece proći", parola pod kojom su republikanci u Španskom građanskom ratu branili Madrid od fašista. Posle pada Republike provela je 38 godina u inostranstvu, najviše u SSSR. Vratila se u Španiju 1977. i postala član parlamenta.
|
|
1995. -
|
Potpisan je Erdutski sporazum kojim se teritorija Sremsko-baranjske oblasti (deo samoproklamovane Republike Srpske Krajine) utvrđuje kao deo Republike Hrvatske. Sporazumom je predviđen jednogodišnji period pod međunarodnom upravom.
|
|
1999. -
|
Na području planine Bajgora, na Kosovu srušio se avion Svetskog programa UN za hranu tipa "ATR-42". U nesreći su poginuli svi putnici (21) i tri člana posade.
|
|
2001. -
|
Jugoslovenski viceadmiral u penziji Miodrag Jokić, optužen za ratne zločine na području Dubrovnika 1991, dobrovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. U okviru nagodbe sa Tužilaštvom Jokić je 27. avgusta 2003. priznao krivicu, a 18. marta 2004. osuđen je na sedam godina zatvora.
|
|
2001. -
|
U udesu aviona Airbus-A300, američke kompanije American Airlines, let 587, koji je pao na obližnje kuće odmah po poletanju sa njujorškog aerodroma "Džon F. Kenedi", poginulo je svih 260 putnika i pet osoba koje su se našle na mestu nesreće.
|
|
2004. -
|
Za predsednika Rumunije izabran je gradonačelnik Bukurešta Trajan Boseku, koji je bio kandidat opozicione Alijanse Nacionalne liberalne stranke (PNL) i Demokratske stranke.
|
