Modernu Srbiju, nastalu pre dva veka, stvarale su jake ličnosti koje su u borbi za vlast žrtvovali sopstvenu glavu i tron (2)
 

ISTORIJA ISPISANA KRVLjU


 

Novine Toronto, br. 1395 - Toronto, 2. maj 2014.

Srbija je prvi put postala kraljevina za vreme vladavine Milana Obrenovića 1882. godine. Posle ubistva kneza Mihaila Obrenovića u Košutnjaku, na predlog ministra Milivoja Blaznavca za novog naslednika je proglašen Milan Obrenović, tada četrnaestogodišnjak. Na njega su pokušana dva atentata tokom 1871. godine. Jedan je bio sredinom godine u Beogradu i poznat je pod nazivom „Terazijska bomba“, a drugi se dogodio 6. oktobra 1871. u Smederevu i poznat je pod nazivom „Smederevski nameštaj“. I kada je Milan Obrenović posle proglašenje Srbije za kraljevinu 21. februara 1882. godine postao kralj Srbije, nakon povratka iz izgnanstva, pokušan je na kralja treći atentat. Na Ivanjdan 1899. jedan radikal je pokušao da ga ubije.

Kralj Milan Obrenović je preživeo ova organizovana politička ubistva i umro od bolesti u Beču, ali njegov sin Aleksandar Obrenović nije bio te sreće. Još za života Milan je sa kraljem Aleksandrom imao probleme oko njegove odluke da se oženi građanskom Dragom Mašin. Sin, kome je kralj Milan prepustio presto Kraljevine Srbije odgovorio je da će da uhapsi oca. Kralj Aleksandar Obrenović je bio prek i nasilan vladar. Dvaeset petog marta 1903. izvršio je dva državna udara u razmaku od samo jednog sata. Ukinuo je Ustav iz 1901, pa ga vratio, a potom je raspustio Senat i Narodnu skupštinu.

U noći 29. maja 1903. godine, grupa zaverenika, pod rukovodstvom kapetana Dragutina Dimitrijevića Apisa, izvršila je prevrat . Kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga su ubijeni u spavaćoj sobi, a tela su im bačena preko prozora. Ove krvave i dramatične noći još su ubijeni i predsednik vlade Dimitrije Cincar-Marković, vojni ministar Milovan Pavlović, oba kraljičina brata Nikodije i Nikola Lunjevica, koji su svojim neodgovornim i kavgadžijskim ponašanjem, možda najviše revoltirali mlade        Kralj Milan Obrenović sa suprugom Natalijom
oficire. Ubistvom poslednjeg kralja iz loze                          i sinom Aleksandrom
Obrenovića, ugasila se ova dinastija koja je,
vladala Srbijom od 1815. godine, sa prekidom
između 1842. i 1858. godine.

Vojska je potom izvela državni udar i proglasila kneževića Petra Karađorđevića za kralja Srbije, što je potvrdila Narodna skupština. Tako posle 45 godina Karađorđevo potomstvo ponovo dolazi na čelo srpske države, čime počinje novi period u njenom razvoju. Kralj Petar Prvi Karađorđević je krunisan 21. septembra 1904. godine. Bio je Karađorđev unuk i treći sin kneza Aleksandra. Oženjen je bio crnogorskom princezom Zorkom, kćerkom kneza Nikole Petrovića i sa njom imao petoro dece, uključjujući i naslednika Aleksandra. Za vreme njegove vladavima i tokom Balkanskih ratova 1912—1913. godine, Srbija proširuje svoju teritoriju na jug i uključuje područje Raškue, Kosmet i Makedoniju. Srbija je privremeno kontrolisala i severne delove današnje Albanije, ali je morala da ih ustupi novostvorenoj albanskoj državi.

Tokom Prvog svetskog rata (1914-1918), Srbiju okupiraju snage Centralnih sila, a srpska vojska se povlači iz zemlje. Nakon proboja solunskog fronta 1918. godine, srpska vojska oslobađa Srbiju, kao i druge srpske zemlje kojima je do tada vladala Austrougarska. U novembru 1918. godine, pre stvaranja Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca, Srbiji se priključuju Srem, Banat, Bačka i Baranja i Crna Gora i tako proširena Srbija potom ulazi u sastav nove jugoslovenske države.