|
|
Broj 1171, 3. oktobar 2008.
| VELIKO SRCE DIJASPORE |
| |
Kosovo, još od početka formiranja srpske države ima poseban geografski i
kulturno-istorijski značaj za Srbiju.
Dve prostrane kotline Kosovo i Metohiju, razdvajaju niska pobrđa. U periodu
pliocena, ove dve kotline su bile ispunjene vodom i široko međusobno
povezane.
 Posle povlačenja vode, po obodu su nastala izvorišta pritoka Ibra, Drima i
Lepenca. Ovde je hidrografsko izvorište u ravni odakle voda teče u Crno,
Egejsko i Jadransko more. Samim tim, ovo ukazuje na centralni položaj ove
oblasti na Balkanskom poluostrvu.
Tako
i jeste.
Zbog vrlo povoljnih prirodnih uslova teritorija današnjeg Kosova bila je
gusto naseljena još u najranijoj prošlosti. Zbog povoljnog geografskog
položaja dolazilo je do političkih veza slovenskog stanovništva okolnih
oblasti.
Kosovska oblast bila je ujedno i najkulturnija oblast srpske srednjovekovne
države, što se vidi po ostacima iz tog doba, posebno iz crkvene arhitekture.
Stanovništvo je u ogromnoj većini bilo srpske narodnosti. Duboki, sudbinski
značaj Kosova pokazala je naša istorija. Ni na jednom manjem prostoru nije
se vodilo toliko bojeva kao na Kosovu.
Tim povodom, prošle nedelje održano je još jedno humanitarno veče, plemenit
boj, za pomoć deci Kosova i Metohije nazvano "Radost anđela na svetoj zemlji".
 U velikoj Sali SKUD- a Oplenac u Misisagi, domaćini večeri Rada i Rade Mićić,
uz prigodan program predstavili su prisutnima svoje humanitarne akcije tokom
ovog leta..Video
se kratki zapis sa ovogodišnjeg puta po Kosovu i podela prikupljenih
sredstava. Svakom detetu uručen je beli koverat, a reč "hvala" bila je uvek
propraćena širokim, bezazlenim dečijim osmehom.
Čuli smo od Rade Mićić, da Sonja Jakovljević, udovica sa jedanaestoro dece
iz Plemetina, nedaleko od Obilića, živi sa jednim zavetom: da se niko od
njih ne iseli sa Kosova.
Tu su i tri udovice nadomak Cipljana. Svekrva sa dve snaje i sedmoro
siročića.
Nikola i Đorđe Radosavljević, jedina su srpska deca u Klini.
Milica Đorđević pak, usamljeno srpsko dete u Prizrenu.
I još puno, puno siročića…
Etničko čišćenje se ničim ne može pravdati ili zataškavati.
Pravo srpskog naroda da živi na svojoj zemlji osporeno je najpre dugotrajnim
nasiljem u uslovima turskog ropstva, posebno u 18 i 19 veku nasiljem, koje
po svim svojim obeležjima, razmerama i posledicama ima karkter genocida.
U svojim radovima, Dimitrije Bogdanović piše između ostalog, da isticanjem
sadašnjeg demografskog stanja na Kosovu i tvrdnjom da su u pitanju albanske
zemlje- zato što ih danas velikim brojem naseljava albanska narodnost,
ignoriše se činjenica da na toj zemlji, pre svega, živi srpski narod i to
kao na svojoj centralnoj, matičnoj zemlji."
Prošlonedeljni humanitarni apel upućen je svim građanima naše dijaspore da
pomognu kako i koliko mogu. A može se puno. Samo je tog petka prikupljeno
16.000 dolara, dok su se mnogi prisutni prijavili da godinu dana izdržavaju
čitave porodice sa filmskog zapisa.
Uzmimo u obzir da Srbi imaju jednu vrlinu, koja je uostalom česta kod
Slovena, a to je da veruju u snagu razloga i prava.
Prema rečima apostola: oni se nadaju protivno, svim nadama.
U toj nadi leži spas srpskog naroda na Kosovu. |
| |
| Ksenija Vučević |
|
| |
| JEDNA MLADOST U JUGOSLAVIJI |
| |
U knjižari Srbika, tom divnom prostoru u kome caruju knjige i dolaze ljudi
dobre volje, jedinstvenom kulturnom mestu u našem gradu, 12. septembra
promovisana je knjiga gospodina Predraga Kostića. Bila je to promocija za
pamćenje na kojoj smo se upoznali sa veoma uzbudljivim i potresnim
autobiografskim romanom o stradanju čoveka u vihoru građanskog rata u Bosni
i Hercegovini, odnosno Sarajevu.
 "Jedna
mladost u Jugoslaviji" je literarni prvenac Dr. Kostića, u kojem on
upečatljivo odslikava svoj život, od detinjstva, izbegličkog života u
okupiranom Beogradu u toku drugog svetskog rata, povratka u Sarajevo,
studija anglistike i germanistike, ljubavne romanse sa Ingrid, Nemicom koju
je upoznao na školovanju u Engleskoj, koja je kasnije postala njegova
supruga, ljubavi prema pozorištu i književnosti, studiranje u Berlinu i na
kraju život u Sarajevu pod opsadom, tokom poslednjeg rata.
Opisao je i izneo impresije iz apokaliptičnog ratnog miljea, našao je put
njegov pripovedački talenat otkrivajući njegovu filozofiju, životnu energiju
i lucidnost misli. Knjiga nosi nezaobilazne detalje autentičnog, pa je zbog
toga dokumentarno i publicistički veoma vredna knjiga.
Kao neposredni sudionik događanja u Sarajevu za vreme građanskog rata u
Bosni i Hercegovini, verodostojno i precizno je opisao te dane, istovremeno
literarno toliko lepo, kao da iza sebe ima bogato profesionalno književno i
pripovedačko iskustvo. Njegove rečenice su sugestivne, tačne, tečne, sređene
i veoma jasne. Knjigu odlikuje moderan stil kazivanja, sa jednostavno jasnom
dinamičnom i zanimljivom rečenicom. On je bio profesor germanistike na
Filozofskom fakultetu u Sarajevu, ali je pisao samo stručne knjige.
Po mome mišljenju, napisana je jedna dirljiva knjiga svedočanstva i sve što
je napisano u ovom potresnom romanu, na nesreću prepisano je doslovno od
života u tim teškim danima, i kao dečaka u okupiranom Beogradu, i kao
građanina Sarajeva u toku ovog poslednjeg rata.
Gospodin Kostić je napisao emocionalno snažnu priču o svom životu, o
Jugoslaviji i svojoj generaciji, ali i veoma tužnu priču o Sarajevu i životu
u njemu tokom građanskog rata. U toku teških sarajevskih dana, pored gladi,
smrzavanja i poniženja najgore vrste, on je izgubio i voljenu suprugu
Ingrid, oca, i unuku. Pisac je ispoljio izvanrednu memoriju, zabeležio je
svaki detalj prikazavši svoju prošlost, svoje porodice i svojih prijatelja.
Napisao je uzbudljivo, potresno, a istinito svedočanstvo o ratu i Sarajevu.
On dokumentarno svedoči, ali sa pripovedačkom doživljenošću, pa se knjiga
čita u jednom dahu. Ova divna knjiga, nažalost odslikava stvarnost, u koju
oni koji nisu učestvovali u ovim događanjima prosto nemogu da veruju…
Gospodin Predrag Kostić, nam reče: "Moja knjiga je svedočanstvo o mojoj
generaciji, o jednoj mladosti u Jugoslaviji, o idealima, ljubavi, i ratu, o
učincima rata, o duši i svesti, sviju nas koji smo taj rat doživeli i
preživeli lično i porodično. Moja duša i svest su suočeni sa razaranjem
otadžbine i gubitkom mojih najmilijih i mojih dragih prijatelja. Morao sam
napisati ovu knjigu, želeo sam da odslikam vreme u kojem sam živeo, i ona je
uspomena, svetionik i poruka. Knjiga je posvećena onima koje sam mnogo voleo,
a kojih više nema u životu, kojih je odneo ratni vihor".
Predrag (Peđa) Kostić rođen je u Sarajevu 1931 godine u porodici prosvetnih
radnika. Posle završene gimnazije diplomirao je na Odseku za anglistiku i
germanistiku Filozofskog fakulteta. Zatim odlazi u Berlin, gde proučava
dramu i pozorište i oduševljava se predstavama u Brehtovom Berlinskom
ansamblu. Tada se odlučuje za doktorsku disertaciju o tom velikanu drame i
pozorišta 20. veka. Boravi u Brehtovom arhivu, a zatim doktorira na
Beogradskom Filološkom fakultetu.
Postaje profesor germanistike na sarajevskom Filozofskom fakultetu i tokom
svog profesorskog angažovanja četiri puta je bio stipendista Humboltove
fondacije u Nemačkoj i gost univerziteta u Štutgartu. Sada živi u Londonu,
Onterio. |
| |
| Slobodan Rundo |
|
| |
| Obnova Saborne crkve "Svete Trojice" u
Mostaru |
| |
U nedelju 28. septembra u Srpskom Centru u Misisagi, održan je donatorski
ručak, uz bogat kulturno-umetnički program, za izgradnju crkve "Svete
Trojice" u Mostaru.
Oko 350 prisutnih gostiju i 150 dece svojim dolaskom i prilozima za
izgradnju nove crkve ispoljili su zajedništvo, patriotizam i želju da
pomognu u izgradnji i tako dokazali da nijedan cilj nije nedostižan i da će
i ovog puta sloga i ljubav izgraditi crkvu.
 Tokom
donatorskog ručka prisutni su evocirali sećanje na rodnu grudu i uspomene na
pređašnji život u Mostaru. Mostarski Srbi, nikada se nisu pomirili sa
činjenicom da je njihova saborna crkva Svete Trojice, već punih 16 godina u
ruševinama. I zato u ovom vremenu oni žele svojim prilozima da podignu
bogomolju, da bi se vernicima u Mostaru vratio hram. Sada u Mostaru živi oko
tri hiljade Srba povratnika. Crkva će ponovo biti njihov centar okupljanja i
sabornosti.
Učesnici ovog donatorskog ručka su bili više nego zadovoljni, a stigle su i
pohvale organizatorima na smišljenom programu i dobroj organizaciji.
Predivno smo se proveli, hvala vam, čestitamo.
Organizacioni odbor u sastavu Danilo Oro, Zoran Dabić, Nebojša Pesko,
Predrag Savić, Božidar Dabić, Miodrag Kandić, Milan Grahovac, Goran
Vujadinović, Miodrag Savić, Davorin Govedarica, Nebojša Marušić, Ozrenko
Čvoro, Nebojša Tilimbat, Dragan Vukmanović, Mićo Mavrak i Slobodan Rundo,
učinio je sve da ovaj donatorski ručak uspe. Odazvali su se Mostarci i
Hercegovci iz Toronta i svi Srbi dobre volje iz ostalih krajeva otadžbine.
Prikupljeno je za izgradnju nove crkve u Mostaru 28,000 dolara, koje će u
zajednici sa Srpskim dobročinstvom "Jovan Dučić", biti uplaćeno Zahumsko -
hercegovačkoj eparhiji. Tako će Mostarci i Hercegovaci doprineti da se
ponovo izgradi monumentalna, velelepna i živopisna pravoslavna Saborna crkva
"Svete Trojice", koja je bila ukras Mostara i njegov simbol.
U kulturno-umetničkom programu učestvovali su folklorni ansambl KUD "Oplenac
- Sveti Sava" iz Misisage, guslar Miloš Vukoje, iz Bileće, guslarski prvak
Republike Srpske, dramski umetnici Dragana Živić - Ilić, Nikol Marković,
Boriša Pavlović, i vrsni muzičar Dragan Miljanović. I ovom prilikom želim
istaći da su svi umetnici volonterski učestvovali u ovoj patriotskoj akciji.
Hvala im. Također, ovom prilikom zahvaljujem se i suprugama članova odbora
na pomoći u pripremanju ručka, kao i radnicima Srpskog centra.
U Mostaru su već obnovljene muslimanske i katoličke bogomolje, čak su
napravljene i nove. Ogromna je želja mostarskih pravoslavaca da se Saborna
crkva obnovi, da se vernicima vrati njihov hram, a Mostaru izgubljeni ukras
i simbol. Bez pravoslavne crkve Mostar nikad neće biti potpun ni prostorno,
ni duhovno.
O Sabornoj crkvi "Svete Trojice" u Mostaru, izgrađenoj u trećoj četvrtini
19-tog veka, a srušenoj tokom građanskog rata u BiH u poslednjoj deceniji
20-tog stoleća, 1992. godine, treba istaći i ovom prilikom da je ona veliko
ostvarenje srpskog graditeljstva druge polovine 19-tog veka. Ova velelepna,
monumentalna i živopisna gradska bogomolja delo je njenog glavnog neimara,
Andreje Damjanova iz Veleša. Građena je od 1863 do 1873 godine. Ovaj
graditelj je bio poznati graditelj hrišćanskih bogomolja u balkanskim
provincijama Turskog carstva.
Njegovo delo su i prelepe pravoslavne crkve u Smederevu, Nišu, Vranju,
Pirotu, Sarajevu i Čajniču.
Mostarska crkva "Svete Trojice" je po dimenzijama bila veća od prethodne
Damjanovljeve realizacije u BiH, sarajevske Bogorodicine crkve.
Predstavljala je značajno ostvarenje njegovog balkansko-romanstičarskog
stila, a zanimljiva je i po izuzetnom uklapanju u hercegovački ambijent,
čime je Damjanov, isto kao u Smederevu i Pirotu, pokazao suptilno poštovanje
duha mesta i nasleđa podneblja nad kojim gradi.
U unutrašnjosti crkve dominirali su elementi u bogato pozlaćenom duborezu,
impozantni oltar sa 44 ikone, klasicistička ulja na platnu, kružno
stepenište sa propovednicom i svečana prestolja za vladiku i sveštenike.
Impozantna trodelna kamena kapija, delo arh. Momira Korunovića, izgrađena je
početkom 20. veka u stilu nacionalno-romantičarskog ekspresionizma. Krajem
20 veka crkvu su oslikali grčki freskoslikari.
Ova mostarska crkva je bila u saglasju sa drugim arhitektonsko -
urbanističkim akcentima grada na Neretvi, pa je postala njegov ukras i
značajan vizuelni reper. Ona je oličavala najbolje tradicije srpskog
sakralnog graditeljstva svog vremena. Uz staru crkvu i Mitropolijsku zgradu,
neposredno je izražavala prisustvo i kulturni identitet mostarskih Srba.
Važila je za respektabilan objekat kome su se divili i ostali stanovnici
Mostara, kao i mnogobrojni stranci, putopisci, hroničari i umetnici.
Jedan hroničar je davno zapisao da je osvećenje ove crkve bilo svečano i u
prisustvu tri hiljade odabranih duša iz BiH. Prema izveštaju iz tih dana,
crkva je raskošna i nadvisuje sav Mostar, kao što je i svečanost premašila
sve dosadašnje, odkada su Turci pritisli Hercegovinu. Ova crkva iznenađuje
veličinom i dominantnom pozicijom crkve u gradu, jer Turci takve poduhvate
ranije nisu dozvoljavali.
Crkvu je sagradio srpski narod i trgovci iz Mostara, uz pomoć Rusije koja je
donirala deset hiljada dukata, koje je donio arhimandrit Prokopije Cokorilo.
Također i Sultan Abdul Aziz je dao svoj prilog od 25 hiljada groša. |
| |
| Slobodan Rundo |
|
| |
|
Oglasavanje Marketing
Oglasavanje Marketing
|
