SLAVE

7. januara / po starom, 25. decembra

MIR BOŽJI! HRISTOS SE RODI!

Pravoslavni vernici Srbi slave Božić  7. januara. Božić označava rođenje Hristovo i najradosniji je od svih velikih hrišćanskih praznika. Za njega su vezani mnogi običaji koji vreme od nekoliko nedelja oko Božića čine najsvečanijim periodom u celoj kalendarskoj godini.

Iako mesec i dan rođenja Isusa Hrista nisu tačno utvrđeni, taj praznik se uvek slavi 7. januara (hrišćani koji se pridržavaju Gregorijanskog kalendara to čine 25. decembra) još od 380. godine.

Prema drevnom verovanju i običaju, Božić se smatra veselim porodičnim praznikom. Na taj dan se ne ide u goste, već se Hristovo rođenje proslavlja u sopstvenoj kući. Hrišćani tradicionalno veruju da bi tog dana svi koji su tokom godine bili u svađi, trebalo da se izmire i oproste jedni drugima nanete uvrede.

Proslava Božića počinje dan ranije, na Badnji dan. Tada domaćin (u seoskim pravoslavnim sredinama) odlazi u šumu po hrastovo drvo - badnjak. Uveče se badnjak stavlja na ognjište jer hrastovo granje na vatri simbolizuje svetlost i toplotu koja greje i zbližava ukućane. U gradovima se na Badnje veče takođe poštuje običaj unošenja badnjaka u kuću. Uoči praznika slamom se posipa pod kuće, čime se dočarava pećina u Vitlejemu u kojoj je Hristos rođen.

Božiću prethodi 40-dnevni post, a na sam dan praznika trpeza je bogata i mrsna. U domovima pravoslavnih vernika za Božić se mesi česnica i ona se lomi na onoliko delova koliko ima ukućana. U česnicu se stavlja i novčić od srebra ili zlata koji simbolizuje dar novorođenome Hristu.
Prema običaju, kod pravoslavaca na Božić u kuću rano ujutro dolazi položajnik, po pravilu muškarac, koji čestita praznik i poželi sreću, napredak i zdravlje domaćinovom domu.

Na ovaj praznik pravoslavni vernici pozdravljaju se sa "Hristos se rodi", a odgovara se sa "Vaistinu se rodi". Božić se slavi tri dana.

Osmog dana po rođenju Hristovom obeležava se po starom kalendaru početak Nove godine, jer se smatra da je osmog dana po rođenju Hrist bio obrezan i Crkva je u spomen na taj događaj ustanovila praznik upisan crvenim slovima, poznat u narodu kao mladi Božić, a Srbi ga zovu "Pravoslavna (ili "srpska") nova godina". Nova godina se stoga kod pravoslavaca proslavlja u noći između 13. i 14. januara.

Hrišćani ne nazivaju Božić najvećim praznikom jer je to zapravo Uskrs, koji slavi pobedu života nad smrti.

Od Božića, dana Hristovog rođenja, počinje hrišćanska era, i od tog dana hrišćanski narodi broje godine. Da bi se hrišćani dostojno pripremili za Božić utvrđen je post od 27. novembra do pričešća na Božićnoj liturgiji.

O Božiću ljudi se pozdravljaju sa "Hristos se rodi" i "Vaistinu se rodi".

Po starom, Julijanskom kalendaru, ravnaju se Srpska pravoslavna crkva, Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora, starokalendarci u Grčkoj i egipatski Kopti.

Procitajte: Kako slavimo Božić
 

Copyright © 1996-2016 "NOVINE Toronto"